Obecnie obserwujemy zwiększoną liczbę problemów motorycznych u dzieci. Mają one kłopoty z całą sferą ruchową, jednak szczególnie często są to dzieci mające problemy w zakresie pracy ręki, gdyż ręka w sposób szczególny jest istotna dla prawidłowego wykonywania zadań edukacyjnych. Dzieciom brak płynności i koordynacji ruchów. Efekty ich pracy manualnej pozostawiają wiele do życzenia i są na wyraźnie niższym poziomie niż kilka lat wcześniej.  

Ręka, jako wyspecjalizowany narząd, odpowiedzialna jest w naszym ciele za wiele funkcji. Jej doskonałość polega na tym, że służy nam, jako silne narzędzie do popychania, podnoszenia, przesuwania szafy, siłowania się, a jednocześnie potrafi wykonywać bardzo precyzyjne i skomplikowane ruchy, jak pisanie, gra na skrzypcach czy nawlekanie igły.

Tak szeroka specjalizacja rąk sprawia, że to w głównej mierze ich sprawność decyduje o poziomie funkcjonowania każdego człowieka.

I to właśnie ręce są tym narządem, który mocno stymuluje rozwój mózgu, ponieważ mają one stosunkowo dużą reprezentację w korze mózgowej.

Rozwój chwytania stanowi długi proces w rozwoju dziecka. Kształtuje się od pierwszego dnia życia, aż do 6 roku życia, kiedy to dziecko osiąga całkowitą dojrzałość ruchu palców oraz doskonali ich precyzję.

Aby dziecko mogło doskonalić umiejętności chwytne, grafomotoryczne i manipulacyjne musi przejść i opanować poszczególne etapy rozwoju chwytu – od chwytania odruchowego, które występuje do 3 miesiąca życia do chwytania dowolnego. W kolejnych latach życia doskonalą się swobodne i niezależne ruchy palców oraz precyzja ruchów. Zwiększa się ruchomość łuków śródręcza i doskonali się chwyt przedmiotu.

Na co dzień wykorzystujemy różne rodzaje chwytów i angażowanie dzieci w powszechne, różnorodne czynności przyczynia się do rozwoju chwytu. W przedszkolu Montessori dzieci każdego dnia doskonalą pracę ręki poprzez różnorodne ćwiczenia życia codziennego, takie jak: wyciskanie gąbki, zapinanie klamerek, używanie zakraplacza, polerowanie srebra i inne. Bogactwo materiałów rozwojowych i starannie przygotowane otoczenie sprawia, że ręka dziecka w wieku 5 lat jest już przygotowana do pisania.

Dużo ważniejszym jednak aspektem jest powiązanie pracy ręki z rozwojem inteligencji. To właśnie poprzez ręce docierają do mózgu informacje z otaczającego świat. Dziecko poznaje cechy przedmiotów, ich faktury, konsystencję, czy są ciepłe czy zimne, miękkie czy twarde. To właśnie praca rąk tworzy podwaliny tych pojęć w umyśle dziecka. Gdyby dziecko nie mogło dotykać, tylko otrzymałoby słowną instrukcję, że coś jest miękkie lub twarde, nic by to nie wniosło do jego znajomości świata i możliwości poznawczych. Obserwujemy te dysfunkcje u dzieci, które z różnych przyczyn nie mogą sprawnie wykorzystywać swoich dłoni do eksplorowania otoczenia.

Język, jama ustna i ręka mają duże reprezentacje w korze ruchowej i czuciowej ze względu na dużą przydatność funkcji tych narządów oraz wymaganą precyzję. Bliskie sąsiedztwo tych obszarów w mózgu sprawia, że pobudzając obszar odpowiedzialny za motorykę małą – automatycznie, doznaje pobudzenia obszar odpowiedzialny za mowę.  Wykorzystują to logopedzi, intensywnie pracując manualnie z dziećmi z opóźnionym rozwojem mowy. 

Warto, więc codziennie angażować dziecko w podstawowe czynności samoobsługowe jak zapinanie guzików, posługiwanie się łyżką, wiązanie sznurowadeł, czy ubieranie bucików itp. Ważne jest, aby dać dziecku czas i wykazać się dużą cierpliwością a z pewnością przyniesie to piękne owoce w całym jego rozwoju.