Podstawy
Pedagogika Montessori opiera się na założeniach, które opracowała Maria Montessori. Ta włoska lekarka, obserwując dzieci, opracowała metodę przeznaczoną dla każdego, do rozwoju wszystkich ludzi i wychowania dla pokoju. Głównym celem podejścia montessoriańskiego jest osiągnięcie przez dziecko samodzielności, zdobycie umiejętności przystosowawczych i zaspokojenie chęci uczenia się. W konsekwencji następuje rozwój indywidualny i społeczny dziecka.
Indywidualność. Każde dziecko rozwija się w swoim tempie i każde potrzebuje innego czasu, aby opanować daną umiejętność czy przyswoić wiedzę. Z tego względu każde dziecko ma przygotowany własny plan rozwoju, dostosowany do jego potrzeb i możliwości. Szanujemy możliwości dziecka i pozwalamy rozwijać się w swoim tempie.
Pewność siebie. Największą wartością metody jest rozwijanie pewności siebie i poczucia własnej wartości. Dzieci osiągają je poprzez przebywanie w otoczeniu dopracowanym z wielką starannością i wyjątkowy program, które to pozwalają na budowę kompetencji. Ale przede wszystkim dzięki podejściu do dziecka z wielkim szacunkiem i łagodnością. Dziecko ma zgodę na popełnianie błędów i odkrywanie świata zgodnie ze swoimi potrzebami i indywidualnymi możliwościami.
Samodzielność. Celem wychowania jest osiągnięcie przez dziecko samodzielności, czy inaczej mówiąc niezależności. Wspieramy dziecko w tym rozwoju, aby jak najszybciej mogło osiągnąć swój potencjał. Każdego dnia dzieci rozwijają swoje możliwości przez ćwiczenia życia codziennego, nie „na niby”, ale prawdziwie wykonując różne czynności, co sprawia im wiele radości.
Program Montessori
Montessoriański program edukacyjno-wychowawczy tworzy logicznie uporządkowaną całość.
Dziecko przebywa w specjalnie przygotowanym otoczeniu, w którym wszystko jest w zasięgu jego ręki i nie zagraża jego bezpieczeństwu. Półki i regały są ustawione w taki sposób, aby dzieci mogły swobodnie do nich sięgnąć. Nauka przebiega przy wykorzystaniu unikatowych pomocy edukacyjno – rozwojowych, uporządkowanych tematycznie: życie praktyczne, sensoryka, edukacja matematyczna, edukacja językowa, kultura.
Dziecko podążając za swoimi aktualnymi zainteresowaniami, wybiera najwłaściwszy dla siebie samego materiał rozwojowy, z którym pracuje danego dnia.
Jako pracę rozumiemy taką aktywność dziecka, która ma charakter rozwojowy, poznawczy, kształcący i prowadzi do osiągnięcia konkretnego celu. Przy zaangażowaniu rąk, umysłu i zmysłów dziecko zbiera potrzebne doświadczenia.
Pomoce, z którymi dziecko pracuje to różnego rodzaju przedmioty zachęcające do działania. Każda pomoc cechuje się estetyką i przemyślaną konstrukcją. Dzięki zasadzie stopniowania trudności i możliwości samodzielnej kontroli dokonywanej przez dziecko pomoce Montessori umożliwiają dziecku samodzielne działanie.
Materiał do ćwiczeń praktycznego życia jest odpowiedzią na naturalny pęd dziecka do aktywnego działania. Ćwiczenia z tego działu uczą samodzielności, wytrwałości, wiary we własne siły oraz szacunku do siebie i innych. Częste powtarzanie czynności prowadzi do koordynacji i zharmonizowania gestów dziecka oraz wyuczenia się konkretnych umiejętności potrzebnych w codziennym życiu. Zaszczepiają w dziecku troskę o siebie, o innych i o otoczenie. Te aktywności zawierają wiele zadań, które dzieci obserwują, jako naturalny element życia w domu: pranie, prasowanie, nakrywanie do stołu, zmywanie naczyń, układanie kwiatów. Pośrednio natomiast materiał z tego działu przygotowuje do czytania i pisania oraz przeciwdziała różnym dysfunkcjom w tym zakresie. Przygotowuje również do matematyki, uczy logicznego myślenia.
Materiał sensoryczny wprowadza w świat wymiarów powierzchni i brył, umożliwia kształcenie podstawowych pojęć (np. duży/ mały), uczenie się na podstawie doświadczania. Za pomocą specjalnie zaprojektowanych materiałów dzieci uczą się rozpoznawać i selekcjonować wrażenia. Robią to przez dotyk, wzrok, powonienie, smak, słuch i badając własności fizyczne otoczenia. Materiał sensoryczny rozwija umiejętności poznawcze (myślenie, porównywanie, kojarzenie) i koncentrację uwagi.
Materiał do edukacji matematycznej obejmuje naukę liczenia, wykonywania działań arytmetycznych, a wraz ze wzrostem stopnia trudności i abstrakcji – geometrię i ułamki. Materiały matematyczne pomagają dziecku zrozumieć matematyczne pojęcia przez pracę z konkretnymi materiałami.
Pomoce do edukacji językowej służą do wzbogacania słownictwa, nauki pisania, czytania, pomagają zrozumieć poszczególne trudności językowe (np. dwuznaki, zmiękczenia). Język jest niezbędny do egzystencji człowieka. Środowisko Montessori dostarcza bogatego i precyzyjnego słownictwa.
“Kiedy dzieci przychodzą do klasy w wieku ok. 3 lat są obdarzone możliwością najprostszego wzbogacenia słownictwa, jakie nabyły podczas ich krótkiego życia i aby używać go inteligentnie, precyzyjnie i pięknie, stając się świadome jego własności nie dlatego, że je tego nauczono, ale dlatego, że pozwolono im na odkrycie i zbadanie tych własności samodzielnie. Jeżeli dzieciom się nie przeszkadza, nauczą się pisać i jako naturalna konsekwencja czytać, nigdy nie pamiętając czasu, kiedy tego nie umiały w taki sam sposób jak nie pamiętają, że kiedyś nie umiały chodzić.” (Maria Montessori)
Pomoce z działu kultury ukazują dziecku przyrodnicze i kulturowe aspekty naszego świata, zapewniają codzienny kontakt z przyrodą ożywioną i nieożywioną. Dzieci uczą się o innych kulturach przeszłych i obecnych, co pozwala zakwitnąć ich wrodzonemu szacunkowi i miłości do otoczenia, tworząc poczucie solidarności z globalną rodziną ludzką i światem natury.